Tin Tổng Hợp Liên Quan đến Biển Đông và Trung cộng (ngày 02.10.2017)

Tin Tổng Hợp Liên Quan đến Biển Đông và Trung cộng (ngày 02.10.2017)

Phi Luật Tân 'nâng cấp hạ tầng ở đảo Thị Tứ'

Bản quyền hình ảnh TED ALJIBE Image caption Phi cơ Phi Luật Tân trên đảo Thị Tứ

Bộ trưởng Quốc phòng Phi Luật Tân Delfin Lorenzana cho biết nước này sẽ nâng cấp phi đạo dài 1.300 mét trên đảo Thị Tứ, hòn đảo do Phi Luật Tân gọi tên là Pag-Asa và đang kiểm soát ở Trường Sa.

Việt Nam vẫn tuyên bố đảo Thị Tứ thuộc chủ quyền của Việt Nam nhưng nói là bị "Phi Luật Tân chiếm đóng phi pháp".

Tuy vậy, quan hệ giữa quân đội hai nước tại vùng Trường Sa là tốt đẹp.

Chương trình Hiện đại hóa các Lực lượng Vũ trang Phi Luật Tân vào năm tới cũng sẽ nâng cấp các doanh trại, hệ thống nước và cấu trúc hạ tầng khác trên 9 đảo nhỏ ở Trường Sa hiện do Phi Luật Tân kiểm soát, theo trang The Diplomat.

Bản quyền hình ảnhTED ALJIBE Image caption Quân đội Phi Luật Tân trên đảo Thị Tứ

Ông Duterte, nhậm chức tổng thống từ tháng Bảy 2016, đã thi hành chính sách kết thân với Trung cộng, sau nhiều năm căng thẳng.

Hôm 20/9 tại New York, Ngoại trưởng Phi Luật Tân Alan Peter Cayetano nói chính phủ Duterte vẫn bảo vệ chủ quyền biển đảo nhưng theo "cách chiến lược hơn".

"Chúng tôi không phải lúc nào cũng than phiền về Trung cộng, không có nghĩa là chúng tôi ngồi im."

Ngoại trưởng Cayetano nói: "Chúng tôi tiếp tục thách thức mọi nước đòi chủ quyền" ở Biển Đông.

BBC

Hải quân Mỹ tập trận tại Biển Đông

Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan tại Biển Nhật Bản ngày 01/06/2017.REUTERS

Tình hình khủng hoảng ở bán đảo Triều Tiên không làm Mỹ lơi là Biển Đông. Hôm 30/09/2017, hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan tiến hành một cuộc tập trận thường lệ trong vùng biển mà Bắc Kinh tranh giành với các láng giềng Đông Nam Á, dưới sự theo dõi của tàu chiến Trung cộng.

Ngày thứ Bảy vừa qua, hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan thuộc hải đội tác chiến chủ chốt của hạm đội 7 cùng với các chiến đấu cơ F-18 tiến hành một cuộc thao dượt thường lệ ở Biển Đông. Và cũng như thường lệ, các động thái của hải đội luôn luôn bị Trung cộng theo dõi khi từ xa, lúc tiến gần. Theo phó đô đốc Marc Dalton, chỉ huy trưởng hải đội, vào lúc máy bay Mỹ thao dượt, hai chiến hạm Trung cộng xuất hiện trong tầm nhìn. Trong quá khứ, đôi khi chiến hạm Trung cộng ở trong tầm ra-đa của USS Ronald Reagan trong nhiều ngày liên tiếp.

Cũng theo nguồn tin này, có lần hàng không mẫu hạm Mỹ yêu cầu chiến hạm Trung cộng «hộ tống» một đoạn đường khi có «thay đổi quan trọng trong lộ trình».

Tình hình Biển Đông bất ổn định do Bắc Kinh tự cho có chủ quyền trên phần lớn diện tích. Hoa Kỳ và hai đồng minh châu Á là Hàn Quốc và Nhật Bản phản đối điều mà các nước này gọi là  thái độ  của Trung cộng « khi dễ » hải quân các nước láng giềng. Mỹ đã nhiều lần yêu cầu hải quân Trung cộng rút khỏi những vùng biển đảo không thuộc chủ quyền.

Cuộc thao dượt của hải đội tác chiến Mỹ tại Biển Đông diễn ra vào lúc Washington và Bình Nhưỡng đang lao vào một cuộc chiến tranh cân não, đe dọa hủy diệt lẫn nhau.

Hãng tin Iran , PressTV.ir, trích dẫn một nguồn tin quân sự Mỹ từ Washington, cho biết là trong hai tuần lễ tới, USS Ronald Reagan có thể sẽ được điều động lên phía bắc để cùng tập dợt ở «mức độ cao» với hải quân Hàn Quốc.

Tú Anh (RFI)

Việt – Trung đàm phán liên quan ‘vùng chồng lấn’ ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ

Giàn khoan Hải Dương 981 thăm dò ở Biển Đông năm 2014, gây căng thẳng quan hệ Việt-Trung. Giàn khoan này được Trung cộng đưa đến hoạt động ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ vào tháng 6/2017.

Vòng 8 Nhóm Công Tác Về Vùng Biển Ngoài Cửa Vịnh Bắc Bộ Việt Nam- Trung cộng vừa diễn ra từ ngày 25 đến 27 tháng 9 tại Bắc Kinh. Tuy nhiên, kết quả vòng đàm phán không được thông báo chi tiết trên truyền thông.

Theo tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ Việt Nam, việc không tiết lộ thông tin chi tiết về cuộc đàm phán là do có nhiều vấn đề “phức tạp” giữa hai bên.

“Đây là cuộc đàm phán theo cơ chế mà hai bên đã thỏa thuận thiết lập cơ chế đàm phán hàng năm. Chắc chắn lần này kết quả đàm phán thế nào thì người ta cũng chỉ nói chung chung thôi, bởi vì có nhiều vấn đề liên quan đến quan điểm các bên, đường biên giới được hoạch định trong vùng chống lấn ở cửa Vịnh Bắc Bộ”.

Trang tin chính thức của Chính phủ Việt Nam ngày 29/9 cho biết vòng đàm phán 8 của Nhóm công tác về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ Việt Nam – Trung cộng diễn ra từ ngày 25/9 – 27/9. Dẫn đầu nhóm Việt Nam là Phó Chủ nhiệm Ủy ban biên giới quốc gia Nguyễn Anh Dũng. Nhóm Trung cộng do ông Chu Kiện, Đại diện Các vấn đề về Biên giới và Biển, Bộ Ngoại giao Trung cộng, đứng đầu.

Phía Việt Nam nói cuộc đàm phán đã diễn ra trong không khí “hữu nghị, chân thành và xây dựng”. Hai bên đã “đi sâu trao đổi ý kiến về các công việc liên quan đến vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, trong đó có ‘Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển’” và “việc kiểm soát thỏa đáng các bất đồng trên biển”.

Tuy nhiên, kết quả chi tiết của vòng đàm phán 8 hoàn toàn không được đề cập đến trên tất cả các trang tin chính thức. Theo TS. Trần Công Trục, điều này cho thấy có nhiều khả năng vòng đàm phán thứ 8 chưa đưa đến một kết quả rõ ràng nào, mà chỉ là việc hai bên “trao đổi quan điểm”.

Vấn đề tranh chấp giữa Việt Nam và Trung cộng ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ trên thực tế, theo TS. Trần Công Trục, còn nhiều vấn đề “phức tạp”.

“Vấn đề là phải căn cứ hoàn toàn vào Công ước. Chứ còn nếu người ta không căn cứ vào đó mà căn cứ vào những lập trường, vị trí không đúng thì rõ ràng rất khó để đi đến thống nhất”.

Nguyên trưởng Ban biên giới Chính phủ tin rằng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 chính là “cơ sở” mà Việt Nam có thể dựa vào để đàm phán đi đến một thỏa thuận công bằng với Trung cộng.

“Hai bên đều nói là ‘vùng chồng lấn’, nhưng vấn đề là quan điểm về vùng chồng lấn hiện nay là như thế nào thì mới xác định được phạm vi, hoạch định vùng chồng lấn. Vấn đề đó là dựa trên cơ sở nào để xác định vùng chồng lấn. Khi xác định được vùng chồng lấn rồi thì hai bên tiến hành đàm phán để làm sao có được thỏa thuận đi đến một giải pháp công bằng”.

Năm ngoái, Cục Đo đạc và Bản đồ Việt Nam và Cục Điều tra địa chất Trung cộng đã thực hiện một cuộc khảo sát chung nhằm phục vụ công tác phân định ranh giới vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ. Nhưng tranh chấp giữa Việt Nam và Trung cộng ở khu vực này trở nên căng thẳng hơn sau khi Bắc Kinh đưa giàn khoan Hải Dương 981 từng gây sóng gió trong quan hệ Việt-Trung đến hoạt động ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ hồi tháng 6. Điều này, theo TS. Trần Công Trục, không những vi phạm thỏa thuận giữa hai bên, mà còn vi phạm luật pháp quốc tế.

Ông giải thích: “Vùng chồng lấn tức là vùng nằm ngoài lãnh hải 12 hải lý của mỗi bên, tính từ đường cơ sở của các bên công bố. Vùng đó được hình thành thì trong khi đàm phán, các bên không được tiến hành bất kỳ hoạt động nào trong vùng chồng lấn nếu không có sự thỏa thuận của hai bên”.

Tin cho hay Nhóm công tác của hai nước đã ký Biên bản đàm phán khi kết thúc vòng đàm phán 8 và đồng ý sớm tổ chức đàm phán vòng 9 về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ.

Trước đó, vào ngày 31 tháng 8 vừa qua, Cục Hải Sự Trung cộng ra thông báo là Bắc Kinh đang cho tiến hành cuộc diễn tập quân sự trên vùng biển quần đảo Hoàng Sa, mà Trung cộng gọi là Tây Sa, từ ngày 29 tháng 8 đến 4 tháng 9. Khu vực diễn tập chồng lấn lên một vùng biển rộng lớn của Việt Nam phía ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ. Điểm gần nhất chỉ cách thành phố Đà Nẵng 75 hải lý về phía đông. Trung cộng đã ra lệnh cấm tàu bè đi vào vùng biển đang có tập trận.

Trung cộng mới đây đã chuyển sang chiến lược ‘Tứ Sa’ để thực hiện âm mưu chiếm hữu Biển Đông, thay vì đường đứt khúc 9 đoạn.

VOA, RFA

Điều tra : Hải quân Phi Luật Tân có lỗi trong vụ bắn chết 2 ngư dân Việt Nam

Một cảnh sát biển Phi Luật Tân đứng trước tàu cá của Việt Nam tại tỉnh Pangasinan ngày 02/11/2016. Ảnh minh họa.TED ALJIBE / AFP

Theo hãng tin ABS – CBN News của Phi Luật Tân ngày 30/09/2017, nguồn tin từ các nhà điều tra cho biết Hải Quân Phi Luật Tân có lỗi trong vụ bắn chết hai ngư dân Việt Nam ngày 22/09/2017 trong vùng đặc quyền kinh tế của Phi Luật Tân.

Các nhà điều tra đã đưa ra kết luận nói trên dựa theo một phán quyết vào năm 1999 của Tòa Án Quốc Tế về Luật Biển. Phán quyết ngày ghi rằng : « Cần phải tránh việc sử dụng vũ lực quá đáng và không hợp lý khi chặn bắt một tàu, chẳng hạn như dùng súng máy tự động nòng lớn bắn đạn thật và khi mà không thể tránh việc dùng vũ lực, thì hành động này cũng không được vượt quá giới hạn hợp lý và cần thiết ».

Theo lực lượng tuần duyên Phi Luật Tân, bộ phận điều tra vụ bắn chết ngư dân Việt Nam, vụ này xảy ra tại một nơi cách thành phố Bolinao của tỉnh Pangasian 36 hải lý, tức là nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Phi Luật Tân.

Nhưng các nhà điều tra nhấn mạnh rằng, chiếu theo Công Ước về Luật Biển, trong vùng đặc quyền kinh tế, Phi Luật Tân « không có chủ quyền, mà chỉ có quyền chủ quyền trong việc thăm dò và khai thác, bảo tồn và quản lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên được tìm thấy ». Điều này có nghĩa là Phi Luật Tân không thể có hành động để buộc thực thi pháp luật của họ, ngoại trừ luật về đánh cá và bảo vệ môi trường biển.

Hôm 26/09/2017, Hải Quân Phi Luật Tân thông báo đã đình chỉ chức vụ các sĩ quan có liên hệ đến vụ bắn chết 2 ngư dân Việt Nam, còn bộ Ngoại Giao Phi Luật Tân thì đã cam kết với Việt Nam sẽ điều tra công bằng và cặn kẽ vụ này.

Nguồn tin của ABS-CNB News dựa trên thẩm vấn thuyền trưởng của tàu cá Việt Nam theo đó, vào tối 22/09, tàu cá Việt Nam đang neo đậu thì thấy một tàu không rõ là của ai lao thẳng về phía họ. Tàu cá Việt Nam liền nhổ neo bỏ chạy về phía Việt Nam vì tưởng rằng đó là tàu của hải tặc. Chỉ đến khi tàu này đến gần, các ngư dân mới nhận ra đó là tàu của tuần duyên Phi Luật Tân. Mặc dù chỉ cách 3 đến 5 mét, nhưng tàu Phi Luật Tân tiếp tục nổ súng, bắn chết hai ngư dân trên tàu cá Việt Nam.

Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý được ABS-CBN News trích dẫn cho rằng Hải Quân Phi Luật Tân không hẳn có lỗi và họ hoàn toàn có quyền hành động đối với những tàu bị xem là đánh cá bất hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế Phi Luật Tân. Như vậy, phía Việt Nam phải chứng minh rằng tàu cá Việt Nam nói trên lúc ấy không đánh cá trong vùng đặc quyền kinh tế Phi Luật Tân.

Thanh Phương (RFI)

Phi Luật Tân nâng cấp phi đạo trên đảo Thị Tứ, củng cố chủ quyền tại Trường Sa

Ralph Jennings 

Đảo Thị Tứ thuộc quần đảo Trường Sa, Biển Đông. Hiện do Phi Luật Tân kiểm soát nhưng đang trong vòng tranh chấp với nhiều nước, kể cả Việt Nam. Ảnh chụp ngày 21/4/2017. REUTERS/Erik De Castro

Phi Luật Tân đã tìm được nguồn tài trợ cho dự án lớn nhất trong loạt dự án nâng cấp cấu trúc hạ tầng đã đến lúc phải thực hiện trên những đảo nhỏ hoặc bãi cạn mà nước này kiểm soát trong vùng biển đang trong vòng tranh chấp ở Biển Đông. Đây là một cử chỉ được Manila coi như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng với các nước, kể cả Trung cộng, về những tuyên bố chủ quyền của Manila trên một số thực thể trong Biển Đông.

Bộ trưởng Quốc phòng Phi Luật Tân Delfin Lorenzana trong tháng này nói rằng Chương trình Hiện đại hóa các Lực lượng Vũ trang Phi Luật Tân vào năm tới sẽ tài trợ để lát một phi đạo dài 1,300 mét, giờ là một đường băng đầy đá và đất trên đảo Thị Tứ, một hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa do Manila kiểm soát, nhưng chủ quyền đang trong vòng tranh chấp với Trung cộng, Đài Loan và Việt Nam.

Dự án tân trang đường băng theo dự kiến sẽ dẫn tới việc sửa chữa các doanh trại, hệ thống nước và cấu trúc hạ tầng khác trên 9 đảo nhỏ ở Trường Sa hiện do Phi Luật Tân kiểm soát, điều mà Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte đã cam kết hồi tháng Tư năm nay.

Chương trình hiện đại hóa các lực lượng vũ trang kéo dài 15 năm đã được đề xuất vào năm 2012 và năm nay, có môt ngân sách lên tới 2,56 triệu đôla.

Những công trình nâng cấp cơ sở hạ tầng của Manila được coi như một nhắc nhở rằng Manila có ý định giữ quyền kiểm soát trên 9 thực thể của mình trong Biển Đông, tuy nhiên kế hoạch này ít có khả năng gây phẫn nộ cho các nước có tuyên bố chủ quyền chồng chéo trong cùng vùng biển này.

Là bên đòi chủ quyền hung hăng nhất và từng tuyên bố chủ quyền tại hơn 100 đảo ở Trường Sa và các vùng biển chung quanh, Bắc Kinh đã kết thân với Manila trong năm qua, nhưng chỉ sau một thời kỳ đối đầu ngoại giao kéo dài nhiều năm, mà giờ một số người Phi Luật Tân lo sợ có thể lại tái diễn.

Ông Jonathan Spangler, Giám Đốc của một think tank về Biển Đông ở Đài Bắc, nhận định:

“Tôi nghĩ nhiều người có cảm giác là đã tới lúc nên cân nhắc những sự lựa chọn khác. Theo tôi, nó cũng giống như mua một loại bảo hiểm vậy, để đảm bảo mình không chỉ đi về một hướng, và đi tới cùng.”

TC thách thức lòng kiên nhẫn của Phi Luật Tân

Sau khi Trung cộng điều tàu thăm dò tới trấn đóng trước một bãi cạn ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương của Phi Luật Tân, ông Duterte bị công chúng áp lực phải cưỡng lại Bắc Kinh một lần nữa.

Tháng Tư 2017, ông Duterte cam kết sẽ nâng cấp các hòn đảo do Phi Luật Tân kiểm soát ở Trường Sa.

Cách đây khoảng hai tháng, một chiếc tàu Trung cộng đã đến cắm cờ của nước này tại Sandy Cay –Việt Nam gọi là đá Tri Lễ, nằm trong khu vực do Phi Luật Tân kiểm soát tại quần đảo Trường Sa, gây thêm lo ngại cho người Phi. Cả hai nước đều đặt nặng tầm quan trọng của Sandy Cay trong tư cách là một ngư trường và có trữ lượng nhiên liệu hóa thạch phong phú.

Tham vọng tại quần đảo Trường Sa

Ông Jonathan Spangler lưu ý rằng Phi Luật Tân có thể củng cố tuyên bố chủ quyền của mình tại quần đảo Trường Sa bằng cách chứng minh những thực thể mà họ kiểm soát là có người ở và có hoạt động kinh tế. Khoảng 100 thường dân sinh sống trên đảo Thị Tứ, nhiều người liên quan tới hoạt động quân sự tại đây. Thị Tứ là hòn đảo lớn thứ nhì tại quần đảo Trường Sa với diện tích 37 ha. Một số người Phi kêu gọi nên đẩy mạnh hoạt động du lịch tới nơi này.

Bộ trưởng Quốc phòng Phi Luật Tân Delfin Lorenzana đã đến thăm Thị Tứ hồi tháng Tư để “kiểm tra các điều kiện sống của cư dân”, theo Bộ Quốc phòng Phi Luật Tân.

Giới phân tích nói phi đạo không tráng nhựa chỉ có thể được dùng cho máy bay quân sự, hạn chế việc lui tới hải đảo này.

Kế hoạch nâng cấp các cơ sở hạ tầng tại Trường Sa phù hợp với “trật tự tự nhiên” mà bất cứ nước nào muốn cải thiện quốc phòng cũng sẽ làm, theo ông Eduardo Araral, Giáo sư môn Chính sách Công tại Đại học Quốc gia Singapore. Giáo sư Araral nói thêm rằng Phi Luật Tân phải dùng ngân sách dành riêng cho việc hiện đại hóa quân đội.

“Rõ ràng là động thái này có tính cách tự vệ. Đây chỉ là một phần của chương trình hiện đại hóa.”

Quân đội Phi Luật Tân xếp hạng thứ 50 trên thế giới trên một danh sách gồm 133 quốc gia được tổ chức nghiên cứu dữ kiện quốc phòng GlobalFirePower theo dõi.

Kế hoạch nâng cấp hạ tầng không vấp phản ứng mạnh

Về mặt chính thức, Trung cộng đã giữ im lặng về việc tân trang đường băng trên đảo Thị Tứ, và các dự án nâng cấp khác trên các đảo, đá do Phi Luật Tân kiểm soát. Các kế hoạch đó cũng đánh dấu một bước lùi, so với kế hoạch ban đầu của Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte, theo đó đích thân ông sẽ đến đảo Thị Tứ để cắm cờ.

Đài Loan và Việt Nam đôi khi ra thông báo phản đối khi hai nước này cảm thấy tuyên bố chủ quyền của mình bị đe dọa, nhưng hiếm khi xúc tiến những bước tiếp theo có tính cách quyết liệt hơn.

VOA