Đôi điều về bài báo “Quan
hệ Việt-Trung: Tương đồng và tương quan?” của tác giả Lê Vĩnh Trương
Trương
Nhân Tuấn
Trên BBC có bài viết tựa đề
“Quan hệ Việt-Trung: Tương đồng và tương quan?”.
Theo tôi tác giả bài này cần
nghiên cứu lại quan hệ hai bên Việt Nam và Trung cộng.
Các câu "Sơn thủy tương liên, văn hóa tương thông, lý tưởng tương đồng, vận mệnh tương quan" vốn là “16 chữ vàng” được VN ký kết với TC trong Hội nghị Thành Đô đầu thập niên 90 của thế kỷ trước. Tác giả của nó nếu không phải là Đặng Tiểu Bình thì cũng là Giang Trạch Dân hay Chu Dung Cơ.
Tác giả bài viết trên “gắn” các câu này cho Tập Cận
Bình, (mà không nhắc lại “lịch sử” của nó), hiển nhiên là không đúng. Lịch sử
thì không có việc “giản lược” hay “đi tắt đón đầu”, bỏ sót cả 3 thế hệ lãnh đạo
như vậy.
Ý nghĩa của bốn chữ “vận mệnh tương quan” trong 16
chữ trên được báo chí tiếng Anh của TC dịch ra là “common destiny”, có nghĩa là
“có chung một định mạng”.
TC là nước lớn, “thành trì XHCN” cuối cùng sót lại
sau khi khối Đông Âu và LX sụp đổ.
Bối cảnh ra đời của “16 chữ vàng” là VN
đã “chảy máu gần chết” sau cuộc chiến
Campuchia. Trong khi “cái nôi XHCN” đã sụp đổ, hay trên đà
phân rã. LX kiệt quệ ngưng viện trợ cho VN. Lãnh đạo LX “bày mưu” cho VN cầu hòa với TC để “tồn tại”.
Tháng 9 năm 1990 Phạm Văn Đồng lén lút dẫn
các ông Nguyễn Văn Linh và Đỗ Mười sang Thành Đô (thủ phủ của Tứ Xuyên) hy vọng
được Đặng Tiểu Bình cho tiếp kiến để cầu “hòa”. Lén lút vì
chuyến thăm viếng này diễn ra trong bí mật. Ngay cả nội dung của hội nghị đến
nay cũng còn nằm trong vòng bí mật.
Nhưng họ Đặng khinh bỉ bọn “tiểu bá VN”, không thèm
gặp “đám phản phúc ăn cháo đái bát”. Phái đoàn VN chỉ được gặp đàn em của họ Đặng
là Giang Trạch Dân.
Điều kiện để Đặng Tiểu Bình chấp nhận cho VN “bình
thường hóa bang giao” với TC rất là quan trọng. Nó không phải là việc VN rút
quân ra khỏi Campuchia “vô điều kiện” như nhiều người đã tưởng. Mà là VN phải
phục tùng TC, đúng với nội dung “16 chữ vàng”: "Sơn thủy tương liên, văn hóa tương thông, lý tưởng
tương đồng, vận mệnh tương quan".
Vì nội dung phục tùng TC một cách “sổ sàng” của bộ
ba Đồng, Linh, Mười; sau này mới xảy ra chuyện ông Nguyễn Cơ Thạch đã đập bàn nói rằng
“VN bắt đầu thời kỳ Bắc thuộc mới”.
“Vận mệnh tương quan” có ý nghĩa gì nếu không phải
là vận mạng của VN nằm trong tay TC ?
Vì bị phản đối từ trong nội bộ, “phương
châm 16 chữ - thập lục tự phương châm” được VN được học giả VN dịch thành “16
chữ vàng”: "Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng
tới tương lai".
Cách
dịch này “sai bét”, nhưng phía TC chấp nhận tạm thời, mục đích là để xoa dịu
thành phần chống đối ở VN.
Để ý, tất cả các “tuyên bố chung” giữa VN và TC
trong thập niên 90 không thể truy cập bằng bất kỳ phương tiện nào. Người ta chỉ
có thể tham khảo các “tuyên bố chung” từ năm 2001.
Các tuyên bố chung VN và TC tham khảo được, ngoại trừ
Tuyên bố chung 2017, đều loại trừ câu “vận mệnh tương quan”.
Câu này chỉ mới xuất hiện lại, năm 2016.
Tháng 10 năm 2016, Đinh Thế Huynh (thường trực BBT
TƯ), đồn là sẽ thay thế Nguyễn Phú Trọng, được Tập Cận Bình cho diện kiến ở Bắc
Kinh. Nhân dịp này Tập Cận Bình nhắc lại 16 chữ vàng, nội dung Hội nghị Thành
đô : “Trung Quốc và Việt Nam núi sông liền một dải, như môi với răng,
là cộng đồng cùng chung vận mệnh.”
Tôi đã viết bài cảnh báo.
Bởi vì, khi nói “VN và TC hai nước một cộng đồng cùng chung vận
mệnh”, tức chia sẻ một tương lai, thì tương lai VN đã giao cho TC.
Chỉ có dân tộc trong một nước mới có việc “một cộng
đồng chia sẻ tương lai chung”.
Vấn đề là ý kiến này sau đó không còn nằm trên miệng
lưỡi của Tập Cận Bình nữa.
Tuyên bố chung VN-TC năm 2017, Nguyễn Phú Trọng nhìn
nhận :
"Việt Nam và Trung cộng là hai nước láng giềng có truyền thống hữu nghị lâu đời,... có chế độ chính trị tương đồng, ... có tiền đồ tương quan, chia sẻ vận mệnh chung…. "
Nếu xét nội dung của tất cả các bản Tuyên bố chung
(tham khảo được), ta không thấy ý kiến tương tự ở các TBT tiền nhiệm.
Tôi có viết bài cảnh báo và cho rằng “tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phạm những lỗi
lầm vô cùng trọng đại, vì đã làm thương tổn nền độc lập của một quốc gia có chủ
quyền.”
Dân tộc VN chưa bao giờ mong muốn “chia sẻ vận mệnh
chung” với nhân dân TC hết cả. Chưa bao giờ “tiền đồ” đất nước VN lại có mối
“tương quan” với TC hết cả.
Tiền đồ là gì ? Nghĩa tiếng Hán là “con đường phía trước, tương lai tốt đẹp phía
trước”.
Khi “chia sẻ vận mệnh chung”, có “chung một tương
lai”, thì VN đã không còn “độc lập và tự chủ” trong những quyết định của mình
(về tương lai) nữa.
Tôi cảnh báo rằng Nguyễn
Phú Trọng đang hiện thực hóa nội dung 16 chữ vàng của Hội nghị Thành Đô : sáp nhập VN vào TC.
Bây giờ “học
giả quĩ nghiên cứu Biển Đông” nói là 16 chữ vàng này “từ trên trời rơi xuống”.
Theo tôi, học giả nên
nghiên cứu lại lịch sử. “16 chữ vàng” là có thật,
không phải từ “trên trời rớt xuống” như ý kiến của "học giả".
Nếu nội dung Hội nghị Thành đô không thể tham khảo được, thì nó hiển hiện ngay
ngay trong bản Tuyên bố VN-TC 2017 mà Nguyễn Phú Trọng đã long trọng ký tên.
Trương
Nhân Tuấn
(FB Trương Nhân Tuấn)