Trung cộng vung tiền thâu tóm
các công ty phương Tây
Thụy My (RFI)
Nghiên cứu bắp biển đổi gien trong phòng thí nghiệm
của Syngenta tại Bắc Kinh, 19/02/2016. ChemChina đã bỏ ra đến 43 tỉ đô la để
mua tập đoàn Thụy Sĩ này.REUTERS/Kim Kyung-Hoon/Files
Thông
tín viên Libération tại Bắc Kinh hôm nay 22/03/2016 có bài viết mang tựa đề «
Trung
cộng thâu tóm nhiều công ty ngoại quốc ».
Đang suy sụp về kinh tế, Bắc Kinh tung ra số dự trữ ngoại hối khổng lồ để mua
lại các công ty lớn của phương Tây cùng với công nghệ của họ.
Libération
nhận xét, Trung cộng không còn bằng lòng với vai trò công xưởng thế giới nữa.
Bắc Kinh đã cắm những lá cờ đỏ của mình tại khắp nơi trên thế giới, và không
còn tự giới hạn ở việc tham gia góp vốn vào các công ty ngoại quốc, nhằm thương
lượng chuyển giao công nghệ để đổi lấy thị phần nội địa. Các tập đoàn quốc
doanh và tư nhân Trung cộng nay không ngần ngại mua lại các tập đoàn đa quốc
gia trong những lãnh vực chiến lược như năng lượng hay nông hóa.
Doanh
nghiệp Trung cộng không chờ đợi việc kinh doanh trong nước trở nên tệ hại hơn
mới đầu tư ra nước ngoài. Từ nhiều năm qua, việc quốc tế hóa các tên tuổi hàng
đầu Trung cộng vẫn là ưu tiên của chính quyền Bắc Kinh. Đất nước có dự trữ
ngoại hối khổng lồ đã thành công trong việc lăng-xê các tập đoàn đa quốc gia
của mình như Hoa Vi (Huawei) trong ngành viễn thông, Haier về thiết bị điện tử
gia đình.
Nhưng
việc ChemChina tung đến 43 tỉ đô la để
mua tập đoàn Syngenta của Thụy Sĩ vào đầu tháng Hai đã đánh dấu một bước
ngoặt mới, là biểu tượng cho tham vọng quốc tế hóa của Bắc Kinh. Đây là vụ thâu
tóm quan trọng nhất từ trước tới nay, so với vụ tập đoàn dầu khí Trung cộng CNOOC mua công ty năng lượng Nexen của
Canada với giá 15,2 tỉ đô la hồi năm 2013. Và đây không phải là vụ cuối
cùng, vì kinh tế Trung cộng cần tìm những lối thoát bằng cách vươn ra ngoài
biên giới.
Libération
nêu ra bối cảnh u ám hiện nay để giải thích. Xuất khẩu sụt giảm đến 25% vào
tháng Hai (cao nhất kể từ tháng 5/2009), tăng trưởng chỉ còn 6,9% trong năm
2015 (tệ hại nhất từ một phần tư thế kỷ), hoạt động sản xuất công nghiệp tháng
vừa rồi xuống thấp nhất từ bốn năm qua…Những đám mây xám xịt vần vũ trên bầu
trời Trung cộng vào đầu năm 2016, làm ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán thế
giới.
Vẫn
còn có một tin vui : sự năng động của các công ty Trung cộng ở nước ngoài. Theo
quỹ ACapital có trụ sở tại Bắc Kinh và Hồng Kông, các doanh nghiệp Trung cộng
đã đầu tư 118 tỉ đô la ra ngoại quốc trong năm 2015, tăng 15% so với năm trước.
Với các mục tiêu đa dạng : sở hữu được các nhãn hiệu nổi tiếng, công nghệ và
chuỗi phân phối để tăng thêm giá trị, chiếm được thị phần tại các vùng đất chưa
khai thác, đồng thời chia nhỏ rủi ro tài chính.
Đua
nhau đầu tư ra ngoại quốc để bảo toàn vốn
Lần
đầu tiên trong lịch sử, đường cong biểu thị đầu tư ra nước ngoài của Trung cộng
đã tiệm cận, và trong năm 2016 có thể vượt qua số vốn được các tập đoàn đa quốc
gia trên khắp thế giới đầu tư vào nước này. Khoảng cách giữa hai con số nay chỉ
có 8 tỉ đô la, so với 48 tỉ đô la của mười năm trước.
Chủ
tịch ACapital, ông André Loesekrug-Pietri nhận định : « Các tập đoàn
công nghiệp Trung cộng không còn triển vọng tăng trưởng, mà nay tăng trưởng
phải đi tìm ở nước ngoài ».
Một
nguồn tin phương Tây ở Bắc Kinh cho biết : « Liên Hiệp Châu Âu về mặt
công nghệ, là một loại tiệc buffet được ăn xả giàn của người Trung cộng ». Lợi
dụng châu Âu bị khủng hoảng, Bắc Kinh đã thâu tóm được nhiều doanh nghiệp với
giá rẻ ; đồng thời đặt chân được vào thị trường châu lục này.
Sau
Anh và Đức, Pháp là nước thứ ba bị Trung cộng dòm ngó. Chẳng hạn Phục Sơn (Fosun) mua lại
công ty du lịch Club Med, Jinjiang kiểm soát Louvres Hotel Group, một tập đoàn
khác chiếm được 49,9% vốn của phi trường Toulouse-Blagnac.
Đang cần tiền, chính phủ Pháp không còn phản đối việc Trung cộng mua lại các
công ty được coi là chiến lược, với điều kiện phần góp vốn phải dưới 50%. Có
thể kể tập đoàn xe hơi PSA, tập đoàn nguyên tử Areva, tập đoàn điện lực Pháp
EDF…
Tuy
nhiên tại Hoa Kỳ thì khó khăn hơn, chủ trương bảo hộ của Mỹ đã phần nào ngăn
lại tham vọng của Trung cộng. Năm 2005, CNOOC đành phải rút lui, không mua được
công ty dầu lửa Unocal ; năm 2008 chính quyền liên bang Mỹ không cho Hoa Vi mua
lại 3Com, và mới đây, chuỗi khách sạn Starwood đã chọn lựa đồng hương Marriott
thay vì bán lại cho nhóm Angbang của Trung cộng. Tuy vậy, đầu tư của Bắc vào
Hoa Kỳ cũng đã tăng 30% so với năm 2014, và sẽ còn tiếp tục tăng.
Các
tập đoàn quốc doanh muốn đáp ứng những nhu cầu chiến lược của Trung cộng : tự
cung ứng được thực phẩm, bảo đảm nguồn cung năng lượng, nâng cấp kỹ nghệ và
công nghệ mới…Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tư nhân thì tìm cách bảo vệ nguồn
vốn của mình, mang đi xa khỏi thị trường tài chính Trung cộng đang chao đảo. Về
phía các quỹ đầu tư Trung cộng cũng không chịu bó tay, khi thị trường nội địa
quá nhiều cạnh tranh, tỉ lệ lãi ít, lãnh vực đầu tư hạn chế.
Theo
nhà phân tích Christine Lambert-Goué của ngân hàng Invest Securities, nếu cách
đây bốn, năm năm, người Trung cộng chủ yếu mua các công ty trong lãnh vực
nguyên vật liệu, thì nay họ đã đa dạng hóa, từ nông sản thực phẩm, địa ốc cho
đến công nghệ.
RFI