Humphrey Hawksley, BBC News
Ngư dân Việt Nam nói họ ngày càng bị Trung cộng tấn
công. Tàu của họ bị đâm, đồ đạc bị phá, thủy thủ đoàn bị đánh.
Việt Nam tố cáo Bắc Kinh tìm cách đẩy ngư dân ra khỏi
vùng biển, nơi các gia đình đã đánh cá hàng nhiều thế hệ.
Lúc bình minh lên với quầng mặt trời đỏ nơi chân trời
Biển Nam Trung Hoa, Võ Văn Giàu quỳ trên boong trước của tàu cá, khóa tay sau
đầu.
“Họ bắt tôi làm
thế này,” ông giải thích, đầu cúi gằm. “Rồi
họ đánh tôi bằng roi thép và búa như thế này.”
Ông lấy ra một cái vồ gỗ từ đống ngư cụ và gõ nhẹ lên
vai và thân người mình.
Ông Giàu, 42 tuổi, cho xem các bức hình trên điện
thoại chụp vết thương của ông – những vết thâm tím sâu, to, những vết xước. Vụ
tấn công kéo dài một tiếng và ông phải nhập viện.
Ông cho hay rằng hồi tháng Bảy, tuần duyên Trung cộng
đã đâm vào tàu gỗ của ông, làm nó hư nặng, trong khi ông đánh cá gần Hoàng Sa.
Ông Giàu sống trên đảo nhỏ Lý Sơn. Trong năm qua, Việt
Nam tuyên bố gần một nửa tàu cá của đảo đánh cá trong vùng này đã bị Trung cộng
tấn công.
Ngư dân Lý Sơn quan trọng cho an ninh quốc gia Việt
Nam đến mức họ được miễn nghĩa vụ quân sự. Công việc của họ là tiếp tục ra
khơi, đối diện đe dọa của Trung cộng đối với lãnh thổ Việt Nam.
Ngày càng nhiều vụ đụng độ với tuần duyên và hải quân
Trung cộng.
Hòn đảo nằm bên rìa khu vực mà Việt Nam gọi là đường
Lưỡi Bò, chiếm đến 90% diện tích Biển Nam Trung Hoa mà Bắc Kinh nói là của họ.
Yêu sách này không mới. Nhưng năm 2009, Trung cộng
chính thức nộp hồ sơ lên Liên Hiệp Quốc. Kể từ đó, nước này cố gắng khẳng định
lý lẽ bằng cách xây đường băng, cảng trên các đảo mới tạo ra ở Trường Sa. Tại
quần đảo Trường Sa năm 1988, Bắc Kinh đã tấn công và chiếm một trong những đảo
Việt Nam đóng quân, khiến nhiều người chết.
Trung cộng chiếm Hoàng Sa trong hai đợt vũ trang năm
1956 và 1974. Vào năm 2012, Trung cộng tăng cường kiểm soát bằng loan báo thành
lập thành phố Tam Sa, thuộc tỉnh Hải Nam.
Bắc Kinh chưa bao giờ công bố chính xác địa giới của
khu vực họ đòi chủ quyền, vì thế ngư dân Việt Nam không hiểu có thể ra xa tới
đâu mà không đụng tàu Trung cộng.
“Ngư dân Việt Nam không sợ hãi,” theo lời
Trần Ngọc Nguyên, Chủ tịch UBND huyện đảo Lý Sơn.
Dùng bút
vẽ lại đường Lưỡi Bò trên bản đồ ở bàn ông, ông nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đánh cá ở vùng biển đó. Dĩ nhiên chúng tôi đối
diện các vụ tấn công của Trung cộng và ngày càng xấu hơn. Năm nay, 50 tàu vào
vùng đó thì 20 tàu bị tấn công.”
Gần văn
phòng tồi tàn của ông Nguyên là một bảo tàng nhỏ gồm nhiều bản đồ cũ của Anh,
Mỹ và Trung cộng. Mục đích muốn nói không có bản đồ nào nhắc đến sự kiểm soát
của Trung cộng ở Biển Nam Trung Hoa.
Ngư dân
Lý Sơn trở thành những người lính của tranh chấp, được chính phủ giao nhiệm vụ
kháng cự lại yêu sách của Trung cộng.
Việt Nam
cũng bổ sung tàu ngầm và tàu chiến của Nga cho hải quân lạc hậu, tăng cường
liên lạc quân sự với Mỹ, Nhật, Anh và các chính phủ phương Tây.
“Có sự tăng cường chia sẻ tình báo nên Việt
Nam hiểu rõ hơn những gì Trung cộng đang làm,” theo lời Murray Heibert, từ Trung tâm Nghiên cứu
Quốc tế và Chiến lược ở Washington DC. “Hành
động của Trung cộng rõ ràng đang đẩy Hà
Nội gần hơn với Mỹ.”
Trung
cộng nói họ có quyền thực thi biện pháp
với các tàu xâm phạm vùng biển. Một người phát ngôn ngoại giao không nói về cáo
buộc của Việt Nam nhưng tuyên bố Trung cộng “cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp
với các nước”.
Trung
cộng đã thực hiện lệnh cấm đánh bắt cá
hàng năm từ tháng Năm đến tháng Tám, nhưng Việt Nam không công nhận. Ông Văn
Giàu bị đánh vào tháng Bảy khi đang có lệnh cấm, tuy cũng có tin nói về các vụ
khác trong cả năm.
Ông Võ Văn Giàu nói ông không định ngừng đánh cá. Sau
khi tàu sửa xong, ông sẽ lại đi ra vùng biển tranh chấp.
“Chúng tôi cần
đánh cá mà không bị đe dọa, và hy vọng đàm phán ngoại giao sẽ đem lại hòa bình.
Nhưng chúng tôi muốn Trung cộng ngừng
tấn công.”
4 tàu cá VN bị 10 tàu TC bao
vây
Bốn tàu cá VN bị tàu
cá Trung cộng bao vây, phá hoại ngư cụ
tại vùng biển Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị.
Theo tin RFA thì gần đây nhất
lại xảy ra việc 4 tàu cá Việt Nam bị 10
tàu Trung cộng bao vây. Hôm mùng 3 tháng Giêng, bốn chiếc tàu cá của ngư dân
Khu phố 5, thị trấn Cửa Việt đang đánh bắt vùng biển Cồn Cỏ, thuộc tỉnh Quảng
Trị thì bất ngờ bị 10 tàu cá Trung cộng bao vây, gây hấn.
Cho đến chiều ngày 4 tháng Giêng, Cảnh sát Biển Việt
Nam mới có mặt tại hiện trường. Khi nhìn thấy tầu của cảnh sát biển Việt Nam,
các tàu cá Trung cộng bỏ chạy.
Tổng thiệt hại của các ngư dân Việt trong lần bị tấn
công này gần 100 triệu đồng.