Hoa Kỳ tuần tra Biển Đông: Đi lại tự do (freedom of navigation), chứ không
phải đi qua vô hại (innocent passage)
Hoa Kỳ tuyên bố, sẽ tiếp tục tiến hành tuần tra Biển Đông để bác bỏ yêu
sách chủ quyền quá mức của Trung cộng như Mỹ đã làm trong nhiều năm trên thế
giới.
Người phát ngôn Ngũ Giác Đài Hoa Kỳ Jeff Davis
BBC Anh ngày 5 tháng 11 đưa tin, tại Washington ngày 4
tháng 11, người phát ngôn Ngũ Giác Đài Mỹ Jeff Davis cho biết, ở Biển Đông, tàu
chiến Mỹ hoàn toàn không phải đi qua vô hại (innocent passage), mà là đi lại tự
do (freedom of navigation).
Sự khác biệt này cho thấy hành động tuần tra Biển Đông
đợt mới do Mỹ triển khai gần đây là đang thách thức rõ ràng đối với yêu sách
chủ quyền của Trung cộng đối với những đá ngầm đó.
Jeff Davis chỉ ra, đi qua vô hại áp dụng cho vùng biển
quần đảo, chẳng hạn vài tháng trước tàu chiến Trung cộng đi qua eo biển Bering,
Alaska, Mỹ chính là đi qua vô hại điển hình.
Jeff Davis giải thích, đi qua vô hại là chỉ nhất thiết
phải đi qua lãnh hải của một nước mới có thể đến vùng biển cụ thể.
Davis nói: “Hành
động đi lại tự do là hành động chúng tôi dùng để ứng phó với yêu sách vượt
quyền (excessive claims)”. Mỹ đã tiến hành hành động đi lại tự do vài chục
năm, nhưng hoàn toàn không nhằm vào bất cứ quốc gia cụ thể nào.
Tàu khu trục Aegis Lassen DDG-82 Hải
quân Hoa Kỳ
“Năm tài khóa
trước, chúng tôi đã áp dụng hành động đi lại tự do đối với 18 nước khác nhau.
Đối với 18 nước có yêu sách lãnh hải vượt quyền này, chúng tôi dùng phương thức
đi qua để thách thức yêu sách vượt quyền của họ” – Davis nói, trong 18 nước
này cũng có đồng minh của Mỹ.
Căn cứ vào tài liệu chính thức của Ngũ Giác Đài, những
nước này bao gồm Phi Luật Tân, Mã Lai và Đại Hàn, cũng bao gồm Iran và
Venezuela.
“Chúng tôi đã nhìn
thấy yêu sách vượt quyền thì chúng tôi sẽ đi thách thức nó”.
Theo Jeff Davis: “Chúng tôi làm như vậy
hoàn toàn không phải là vì tư lợi, tôi cho rằng điểm này rất quan trọng. Trong
tất cả các bên chủ trương chủ quyền ở Biển Đông, Mỹ hoàn toàn không phải là
thành viên trong đó, chúng tôi không có chủ trương (lãnh hải) ở đó”.
Jeff Davis cho biết, Mỹ hy vọng Biển Đông tiếp tục là
tuyến đường hàng hải quốc tế, để tất cả các nước có thể đi lại tự do. “Điều làm chúng tôi lo ngại không chỉ là bồi
lấp, xây đảo nhân tạo nhanh chóng và công tác khai thác đang tiến hành, mà còn
có quân sự hóa ở đó”.
Trung cộng ra sức tiến hành bành
trướng lãnh thổ và bành trướng quân sự ở Biển Đông
Nhưng, tại sao Mỹ lựa chọn tháng 10 bắt đầu triển khai
tuần tra ở lân cận đá ngầm Biển Đông, Ngũ Giác Đài và Tòa bạch Ốc phải chăng có
bất đồng trong vấn đề áp dụng hành động đối với Trung cộng?
Jeff Davis không thừa nhận, cũng không phủ nhận. Ông
cho biết, không thể tiết lộ những trao đổi nội bộ giữa Tòa bạch Ốc và Ngũ Giác
Đài. Nhưng, ông tiếp tục nhấn mạnh, hành vi của Mỹ hoàn toàn không xuất phát từ
tư lợi.
“Hành động này
không phải là vì chúng tôi”. Davis nói: “Điều này hoàn toàn không phải là
chúng tôi muốn xác nhận quyền lợi lãnh thổ. Điều làm chúng tôi lo ngại là,
trong khi thiếu tiến trình ngoại giao quốc tế, thì có những hành động muốn
thông qua bồi lấp biển và quân sự hóa (đá ngầm), đơn phương xác nhận quyền lợi
lãnh thổ”.
Đối với việc một viên chức Bộ Quốc phòng Mỹ giấu tên
cho biết Mỹ sẽ tuần tra lân cận đảo nhân tạo do Trung cộng tuyên bố có chủ
quyền (bất hợp pháp) ở Biển Đông với tần suất là “1 quý 2 lần”, Jeff Davis từ
chối xác nhận tần suất tuần tra này.
Hàng không mẫu hạm USS Theodore
Roosevelt CVN-71 Hải quân Mỹ